Betsy Torenbos (Annen, 1969)
Ze is van oorsprong danseres en ontwikkelde zich tot choreograaf, theater-en filmmaker en regisseur. Ze danste in vele voorstellingen en in eigen choreografieën, zoals De Tijd en De Materie IV (Polen/Warschau, USA/Tanglewood (Boston).
Ze richtte in 2002 haar eigen Stichting Be-wonder op en startte als producent.
Ze werkte als choreograaf samen met haar partner, de regisseur Johan Doesburg bij Het Nationale Toneel tussen 1996 en 2002.
Als filmmaker/choreograaf/danser/theatermaker werkte ze vanaf 1996 tot aan zijn dood met Louis Andriessen.
Dankzij een beurs van het Fonds Podiumkunsten in 2003 studeerde en werkte ze 3 jaren achtereenvolgens in Japan (Tokyo, Kyoto, Osaka, Shukunegi, Sakushima).
Ze doceerde aan de Arts Science Universiteit van Tokyo en Osaka en vervolgens aan het Frank Mohr Instituut in Groningen, aan de Amsterdamse Hogeschool der Kunsten en bij ArtEZ in Arnhem.
Oral history
Na haar terugkeer uit Japan specialiseerde ze zich als regisseur in oral history voorstellingen door heel Europa (Turkije, Cyprus, Italïe, Macedonïe). In Assen werkte ze 10 jaar (2009-2019) als huisgezelschap ROODPALEIS in theater De Nieuwe Kolk.
Ze maakte onlangs (juni 2021) de community-art voorstelling Mijn liefde is een koorts op basis van oral history in de Stefanus kerk in Beilen voor de gemeente Midden-Drenthe.
Andere voorbeelden zijn:
-2013 / Het spraakmakende Vergeet mie nait in Ter Apel (met dementerende ouderen).
-2006 / De intieme voorstelling Anno Turkije (eerste generatie Turkse gastarbeiders) in Hoogezand/Veendam te Groningen en in Turkije.
-2021 / De première van haar film over Gisèle d'Ailly Waterschoot van der Gracht i.s.m. H401 komt in december 2021 uit. Voor deze film Gisèle, een hommage maakte en speelde Louis Andriessen zelf de piano en interviewde ze Gisèle.
<>
ROODPALEIS maakt theater- en dansprojecten, (video) installaties en performancekunst, autonoom maar ook in opdracht, op bestaande podia en op locatie.
Stichting Be-wonder / ROODPALEIS is een productiekern rondom regisseur en kunstenaar Betsy Torenbos (Annen, 1969).
ROODPALEIS produceert multidisciplinaire, theatrale projecten voor en met de oudste generatie, in eerste instantie binnen de provincie Drenthe, soms ook daarbuiten. De projecten vinden hun oorsprong in de mondelinge overlevering van de verhalen van ouderen: oral history. Het ritueel van de herinnering staat centraal. Want herinnering brengt reflectie teweeg.
<>
Opleiding
Betsy Torenbos behaalde in 1988 haar Atheneum diploma (St. Maartenscollege Haren) en studeerde in 1991 af aan de Moderne Theaterdans Opleiding in Amsterdam als uitvoerend danseres.
In 2000 studeerde zij af aan de post-academische opleiding DasArts te Amsterdam o.l.v. Ritsaert ten Cate en behaalde haar Master in the Arts als theatermaker/regisseur.
In 2003 vertrok ze 3 jaren achtereen naar Japan met resp. een beurs (FPK), AIR, voor optreden(s) en opdracht(en).
Danseres 1991-1997
Als danseres heeft zij gewerkt met uiteenlopende choreografen: o.a. Rogie, Blankert, Van Roessel (Reflex), Roebana, Lutgerink, Kannekens.
Choreograaf 1993 tot heden
In 1993 begon ze haar eigen werk te ontwikkelen – zie archief http://www.roodpaleis.nl/index.php?knop=archief&volgorde=1&menu=1
Als choreograaf en cameravrouw was ze jarenlang verbonden aan Het Nationale Toneel en werkte samen met regisseur Johan Doesburg aan talloze producties (o.a. Oresteia, Het Vuil de Stad en de Dood, Het Huis van Bernarda Alba, King Lear…)
Als choreograaf werkt ze met Louis Andriessen aan het levenslange filmproject De Tijd. Steeds op een andere plek op de aarde ontstaat een performance op deze muziek van Andriessen.
Docent dans/choreograaf vanaf 2000 tot heden
In Japan gaf ze les aan de Tokyo Science University, in Osaka aan Kinki University en in Amsterdam aan de AHK, in Arnhem aan ArteZ.
Oral History: In 1998 startte ze haar eerste oral history project met Aat Breur (overlevende kamp Ravensbrück). Daarna volgden projecten onder de naam Anno in Salzburg, Drenthe, Katwijk aan Zee, op Cyprus, in Macedonïe, in Osaka in Japan, in Rome en Anno Turkije in Turkije en de provincie Groningen. Ze interviewde zelf meer dan 1000 oudere mensen op verschillende plekken in de wereld.
Samenvattend
Oprichting Stichting Be-wonder in 2002
Sinds 2002 is ze artistiek leider en directeur van Stichting Be-wonder en maakte producties in binnen-en buitenland. Zie archief http://www.roodpaleis.nl/index.php?knop=archief&volgorde=1&menu=1
-2003/2004, 2005 en 2006 Japan reizen en werken/maken.
-In 2007 werd haar zoon Lodewijk Torenbos geboren.
-In 2008 werkte ze aan Hidden Trees (theater/documentaire) met Europese subsidie in Amsterdam.
-In Assen DNK 2009-2019
http://www.roodpaleis.nl/index.php?knop=Assen
Toekomstige films
-de film Een witte raaf over regisseur Johan Doesburg.
-de film Hoe lang het leven duurt over Louis Andriessen.
JAPAN
Sinds haar reizen naar Japan in 2003, 2004, 2005 en 2006 krijgen multimediale installaties en schrijven een steeds belangrijkere plek in haar werk. Ze is editor en verzamelt beelden voor haar eigen werk die ze dan bewerkt.
http://www.be-wonder.com/index.php?knop=JAPAN
Enkele links:
Y Despues voor componist Louis Andriessen - op You Tube
http://www.youtube.com/watch?v=nn20zioOOnY
http://programma.vpro.nl/vrijegeluiden/ afleveringen/2013/32.html
Timeshift festival juni 2013:
http://www.youtube.com/watch?
http://m.youtube.com/#/watch?
Promotie film voor de opening van De Nieuwe Kolk 2012 (Actium, Biblionet, Theater en Bioscoop De Nieuwe Kolk, Biblioteek, CBK, De Zwarte Hond / Martien van Goor)
http://www.youtube.com/watch?v=54cqksCt8rU&feature=youtu.be
Films van Stefano Odoardi
Promotie film voor ROODPALEIS 2011
http://www.youtube.com/watch?v=qJoZRDD8zxE
Bouwvakkers en het meisje 2011 deel 1 / De Nieuwe Kolk & BAM
http://www.youtube.com/watch?v=cHqRC0Pc5Ok
Bouwvakkers en het meisje 2011 deel 2 / De Nieuwe Kolk & BAM
http://www.youtube.com/watch?v=_ehXDlfOGno
Passage deel 1 & 2 / film gemaakt door Johan Doesburg (Het Nationale Toneel): Harry de Wit, Ritsaert ten Cate, Karel de Rooy, Betsy Torenbos en Jack Wouterse - 2004, Quintus Films
https://www.youtube.com/watch?v=v2_s1Y2GmCU
https://www.youtube.com/watch?v=OPsGlQSaqvw
http://www.loekzonneveld.nl/2001en2002/anno.htm
